ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΠΤΩΣΗΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ , ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΡΟΛΗΨΗ;

Το 2006, ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας (ΠΟΥ) είχε αναγγείλει στατιστικά την ύπαρξη 600 εκατομμυρίων ηλικιωμένων ατόμων άνω των 60 ετών παγκοσμίως, ένα ποσοστό που θα διπλασιαστεί το 2025 και το οποίο θα φτάσει τα 2 δισεκατομμύρια το 2050. Ο δημογραφικός λοιπόν ‘γηρασμός’ χαρακτηρίζει τις περισσότερες αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες και αποτελεί μείζον πρόβλημα του 21ου αιώνα και σημαντική πρόκληση στον ιατρικό, κοινωνικοπολιτισμικό και οικονομικό τομέα.

Παρόλα αυτά, η παραμονή των ηλικιωμένων στο σπίτι αποτελεί ένα από τους στόχους της σύχγρονης κοινωνίας, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πολλές δυσκολίες κατά την ανεξάρτητη ή μη διαβίωση τους, ενώ χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πτώση ή οι επαναλαμβανόμενες πτώσεις τους μέσα στο σπίτι. Πως λοιπόν μπορούμε να προλάβουμε μία πιθανή πτώση ενός ηλικιωμένου ατόμου δεδομένου της δομής της ελληνικής οικογένειας που απαρτίζεται συνήθως από ατομα τρίτης και πλέον ηλικίας;  

Οι αποτελεσματικές παρεμβάσεις προς αποφυγή πτώσεων είναι οι ακόλουθες:

1) Διόρθωση των προδιατεθειμένων παραγόντων που οδηγούν σε πιθανή πτώση:

-Χαμηλή όραση λόγω καταρράκτη

-Υποσιτισμός

-Ορθοστατικη υπόταση που συχνά ενισχύεται από την πολυφαρμακολογία

-‘Καθάρισμα’ από ιατρικές συνταγές. Η πολυφαρμακολογία και η απήχησή της η λεγόμενη ιατρογένεια, αποτελούν αιτία που προκαλούν πτώση: από την απλή παστίλια για τον ύπνο μέχρι την θεραπεία των αγχο-καταθλιπτικών διαταραχών και την απαραίτητη υπερτασική αγωγή αναξαρτήτου ηλικίας..η ιδανική ιατρική συνταγή σύμφωνα με τους ειδικούς θα έπρεπε να περιορίζεται στα 4 φαρμακα ημερησίως

2)Διόρθωση της στατικής του ποδιού με ορθοπεδικούς προσαρμοσμένους πάτους και με τη βοήθεια φροντίδων πεντικιούρ

3)Προσαρμοσμένα παπούτσια: το ιδανικό παπούτσι έχει τακούνι φαρδύ, σταθερό και ενιαίο, κλείσιμο αυξομειούμενο ή με αυτοκόλλητο και ορθοπεδικό πάτο.

4)Μάθηση της κατάλληλης χρησιμοποίησης των βοηθημάτων: μπαστούνια, περιπατητήρες, κτλ. προσαρμοσμένα στη βάδιση

5)Επισήμανση των κινδύνων του σπιτιού: οι τροποποιήσεις του περιβάλλοντος αρκούν στον περιορισμό πολλών κινδύνων που οδηγούν σε πτώση.

1.Παρακάτω δίνονται χρήσιμες συμβουλές όπως:

-          Απελευθέρωση των χώρων κυκλοφορίας με κρύψιμο των καλωδίων τηλεφώνου και οποιονδήποτε άλλων, αφαίρεση των ασταθών στηριγμάτων, χαλιών, και αντικειμένων που εμποδίζουν την κυκλοφορία.

-          Τοποθέτηση κάθε είδους καθισμάτων σε σωστά σταθερά σημεία με σκληρά μπράτσα και ύψους 50 εκ. περίπου.

-          Ο φωτισμός εντός του δωματίου (πορτατιφ κ.τ.λ.) να είναι επαρκής για να διευκολύνει τις μετακινήσεις των ηλικιωμένων και ο διακόπτης να είναι φωτεινός και προσβάσιμος όσο το δυνατόν περισσότερο.

-          Εγκατάσταση μπάρας στηρίγματος εντός της τουαλέτας ή μέσα στο ντους ή την μπανιέρα, τοποθέτηση αντιολισθητικού χαλιού στους ίδιους χώρους, όπως και αντιολισθητικής καρέκλας μπροστά από τον νιπτήρα.

-          Τοποθέτηση μπαρών στήριξης εντός του σπιτιού και ιδίως σε χώρους που δεν υπάρχουν έπιπλα (διάδρομοι, χωλ) προς αποφυγή πιθανών πτώσεων.

-          Απαραίτητη η συσκεύη τηλεφώνου στο κομοδίνο δίπλα από το κρεβάτι οπου να είναι γραμμένο ευκρινώς το νούμερο άμεσης βοήθειας, όπως και η ύπαρξη συστήματος τηλεσυναγερμού σε όλο το σπίτι για την ειδοποίηση σε περίπτωση πτώσης.

6)Πρακτική της βάδισης σε τακτά χρονικά διαστήματα: ο στόχος είναι να καλυτερεύουν οι φυσικές ικανότητες για να ενδυναμώσουμε την αυτονομία. Η αναγνώριση της πιθανής πρόληψης με τη διατήρηση μιας τακτικής φυσικής δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της ζωής είναι βέβαιη, ενώ ταυτόχρονα ενδείκνυται η βάδιση 2 με 3 φορές την εβδομάδα από 30 με 45 λεπτά. Επιπλέον, οι μέθοδοι τάι τσι και γιογκα είναι δραστηριότητες που καλυτερεύουν την ισορροπία.

7)Καθημερινή πρόσληψη βιταμίνης D. Η αντιστάθμιση του ελλείματος βιταμινών και ασβεστίου αποτελούν ένα μέσο πρόληψης από κατάγματα αλλά επίσης και από πτώση

 8)Πρόγραμμα επανεκπαίδευσης:

-Ενδυνάμωση των μυών που φέρουν το βάρος του σώματος

-Επανεκπαίδευση του βαδίσματος και της ισορροπίας κυρίως στους ηλικιωμένους που έχουν ήδη πέσει ή αντιμετωπίζουν προβλήματα με την βάδιση και την ισορροπία

-Εκπαίδευση σηκώματος από το έδαφος

Η Τρίτη ηλικία είναι μία ηλικία που χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα δεδομένων των προβλημάτων υγείας που παρουσιάζει. Η ανάπτυξη επομένως των προληπτικών προγραμμάτων κυρίως βασισμένων στην ανάκτηση ή την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας μέσα σε ομαδικά πλαίσια σαν παιχνίδι, αποτελούν πράξεις πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης που πρέπει να πραγματοποιηθούν με στόχο τα ηλικιωμένα άτομα και τον περίγυρό τους μέσα στο πλαίσιο πρόληψης της υγείας και της ποιότητας της ζωής τους. Διότι το να γερνάς είναι φυσιολογικό, το να ξέρεις να γερνάς καλά είναι πολιτισμικό.